Huidige onderzoeksstatus Circumplex
Het onderzoek naar het interpersoonlijk gedrag stond niet stil en “Over een periode van vijftig jaar is het interpersoonlijke circumplex geëvolueerd van een intuïtieve constructie naar een wetenschappelijk gevalideerd model met een paradigmatische status” (Schacht & Rouckhout, 2005, blz. 392).
In een recent boek, The Handbook of Interpersonal Psychology, stellen de redacteurs dat de interpersoonlijke aanpak zowel een structuur aanreikt om individuele verschillen (interactiestijl) in kaart te brengen als om dynamische en transactionele aspecten van menselijke interactie in kaart te brengen (Horowitz & Strack, 2011, blz. xii).
Tussen academici bestaat wereldwijd grote consensus over het feit dat interpersoonlijke gedragingen en interactiestijlen het best in kaart worden gebracht via de twee dimensies van het Circumplex, namelijk het Zelfmotief/Sociale Dominantie’ (Agency) en Verbondenheid (Communion). Deze visie komt overeen met die van evolutionaire biologen: mensen, net zoals alle andere in groep levende dieren, balanceren tussen competitie (Agency) en samenwerking (Communion). Dat diverse onderzoeksdomeinen convergeren maakt van het Interpersoonlijk Circumplex een zeer betrouwbaar model.
Diverse auteurs en wetenschappers noemen het Interpersoonlijk Circumplex dan ook een integratief model; het gebruikt de kennis van de belangrijkste richtingen uit de psychologie en het biedt een kader om deze inzichten uit diverse richtingen te integreren en te systematiseren (Horowitz, 2004; Pincus & Ansell, 2003; Rouckhout & Schacht, 2008):
- Biologisch onderzoek: invloed van biologie en omgevingsfactoren
- Leertheorie (conditionering)
- Cognitieve gedragstherapie: cognities en schema’s (als-dan-relaties) spelen een rol, vooral bij de interpretatie van (ambigu) gedrag
- Humanistische aanpak: ‘zelf’ (individualisme en zelfactualisatie) versus ‘ander’
- Psychodynamische aanpak: motieven
- Communicatietheorie
- Onderzoek naar perceptie en eerste indrukken
De laatste tientallen jaren werden er, sinds Leary's oorspronkelijk werk, specifieke criteria opgesteld om een Interpersoonlijk Circumplex te definiëren. Deze wetenschappelijke standaarden verzekeren de sterkte van het Circumplex om menselijke interacties te meten, voor te stellen en te voorspellen. (Deze criteria worden toegelicht in "Wetenschappelijke Vereisten van het Interpersoonlijk Circumplex")